Thứ Tư, 12/11/2008, 06:07 (GMT+7)
Barack Obama - hi vọng táo bạo - Kỳ 6: Cuộc chiến cuồng nộ
 |
| Barack Obama trả lời phỏng vấn báo chí trên máy bay khi đang đi tranh cử. Một sự kiện chưa từng có trong quảng cáo tranh cử tổng thống Mỹ: ông đã tung ra 30 phút quảng cáo đồng loạt trên các đài truyền hình lớn vào giờ cao điểm tối 29-10-2008, tổng chi phí lên đến 5 triệu USD |
TT - Các chính trị gia nằm trong tay những nhà tài trợ khổng lồ hoặc chịu thua sức ép của các nhóm lợi ích - đây là nội dung chính trong các bản tin chính trị hiện nay, một câu chuyện chỉ đi theo hướng phân tích chuyện gì đang xảy ra với nền dân chủ trong nước.
Nhưng đối với các chính trị gia, còn có một thế lực thứ ba dồn ép họ, hình thành nên bản chất của tranh luận chính trị và giúp chính trị gia đó xác định ông ta có thể và không thể làm gì, những vị trí nào ông ta có thể hay không thể giành được. Thế lực đó chính là báo chí.
>> Kỳ 1: Câu chuyện từ một cái tên
>> Kỳ 2: Không có nước Mỹ da đen hay da trắng
>> Kỳ 3: Hiện thân của giấc mơ Mỹ
>> Kỳ 4: Lời gửi gắm của cử tri
>> Kỳ 5: Đi xin tiền
Tấm kính lọc
Trong ba năm từ khi tôi tuyên bố ứng cử vào thượng viện cho đến thời điểm cuối cùng của năm đầu tiên làm thượng nghị sĩ, ảnh hưởng tích cực bất thường, đôi khi quá đà, của báo chí đem lại khá nhiều lợi ích cho tôi. Chắc hẳn một phần do tôi là người lép vế hơn trong cuộc tranh cử sơ bộ vào thượng viện, đồng thời tôi khác lạ vì là một ứng viên da đen có lý lịch đẹp. Cũng có thể là do cách giao tiếp của tôi - rời rạc, ngập ngừng và dài dòng quá mức (cả các nhân viên lẫn Michelle đều luôn nhắc nhở tôi về chuyện này), nhưng lại được giới viết lách thông cảm.
Một phép toán đơn giản cũng chứng minh được điều đó. Trong 39 cuộc họp ở các tòa thị chính tôi đã tổ chức trong năm đầu nhậm chức, trung bình mỗi lần có 400-500 người tham gia, có nghĩa tôi đã được gặp 15.000-20.000 người. Giả sử tôi vẫn duy trì được con số này trong cả nhiệm kỳ thì đến ngày bầu cử tiếp theo tôi sẽ tiếp xúc trực tiếp được với 95.000-100.000 cử tri.
Ngược lại, một câu chuyện dài ba phút được phát trên một kênh tin tức địa phương ít người nghe nhất ở Chicago cũng đến được với 200.000 thính giả. Nói cách khác, tôi - cũng như mọi chính trị gia liên bang khác - đang gần như hoàn toàn phụ thuộc các phương tiện truyền thông để đến với cử tri. Đó là tấm kính lọc qua đó mọi người diễn giải lá phiếu của tôi, phân tích câu nói của tôi, kiểm chứng niềm tin của tôi. Ít nhất với công chúng, chân dung tôi là do báo chí phác họa, lời lẽ của tôi là do báo chí nói ra. Tôi trở thành đúng con người mà báo chí dựng nên.
Báo chí ảnh hưởng lên chính trị theo rất nhiều cách. Ngày nay đáng chú ý nhất là hình thức báo chí có tính đảng phái công khai phát triển mạnh: chương trình thảo luận trên đài, kênh truyền hình Fox News, các nhà báo phụ trách mục xã luận, tọa đàm trên truyền hình cáp và gần đây nhất là tác giả các blog; họ nói với nhau về những lời lăng mạ, buộc tội, những chuyện tầm phào và cạnh khóe suốt 24 giờ một ngày, bảy ngày một tuần. Khó mà phủ nhận được rằng cuộc chiến cuồng nộ từ các phe phái được phóng đại trên truyền hình và trên mạng đó đã làm nên thứ văn hóa chính trị thô lỗ. Nó thổi bùng sự giận dữ, sinh ra sự ngờ vực.
Và dù giới chính trị gia có muốn thừa nhận hay không thì những lời đả kích bất tận đó có thể bào mòn nghị lực. Điều kỳ lạ là cuộc tấn công càng thô bạo thì bạn càng không nên quá lo lắng về nó; nếu thính giả của người dẫn chương trình Rush Limbaugh thích nghe anh ta gọi tôi là “Osama Obama” thì thái độ của tôi là cứ để họ vui vẻ với nhau. Bởi những người thạo nghề hơn mới làm bạn đau vì họ được công chúng tin cậy.
Một trường hợp bị diễn giải
| 200 triệu USD Đó là số tiền ước tính Barack Obama đã chi cho quảng cáo trên truyền hình trong chiến dịch tranh cử tổng thống, trung bình mỗi ngày ông có khoảng 7.700 lượt quảng cáo trên truyền hình. Số tiền này nằm trong khoảng 650 triệu USD mà ông quyên góp được trong toàn bộ chiến dịch tranh cử. |
Tháng 4-2005, tôi xuất hiện trong chương trình khai trương Thư viện Lincoln mới ở Springfield. Tôi có một bài phát biểu dài năm phút, trong đó tôi nói rằng đặc điểm rất con người của Abraham Lincoln, sự thiếu hoàn hảo trong ông lại khiến ông trở nên rất thuyết phục.
Tôi nói trong phần bình luận: “Vươn lên từ nghèo đói, từ quá trình tự học và cuối cùng trở nên thành thạo ngôn ngữ và luật, khả năng vượt qua những mất mát cá nhân và vẫn giữ thái độ kiên định trước những thất bại liên tiếp - từ tất cả những điều này, chúng ta thấy được tính cách cơ bản của người Mỹ, đó là niềm tin rằng chúng ta luôn có thể thay đổi bản thân để đạt được giấc mơ lớn hơn”.
Vài tháng sau, tạp chí Time đề nghị tôi viết một bài cho số phát hành đặc biệt về Abraham Lincoln. Tôi không có thời gian để viết cái gì mới nên hỏi các biên tập viên liệu họ có chấp nhận bài phát biểu cũ của tôi không. Họ trả lời là được nhưng muốn bài viết đó đậm cá tính hơn nữa - nên nói gì đó về ảnh hưởng của Lincoln lên cuộc đời tôi. Giữa những cuộc họp, tôi vội vàng sửa một vài chỗ. Một trong những thay đổi là câu nói trên được sửa thành: “Vươn lên từ nghèo đói, từ quá trình tự học và cuối cùng trở nên thành thạo ngôn ngữ và luật, khả năng vượt qua những mất mát cá nhân và vẫn giữ thái độ kiên định trước những thất bại liên tiếp - từ tất cả những điều này, Lincoln nhắc tôi nhớ rằng đó không chỉ là cuộc chiến của riêng tôi”.
Ngay sau khi bài viết xuất hiện đã có người lập tức vớ lấy nó, đó là Peggy Noonan, trước kia là người viết các bài phát biểu cho Reagan, phóng viên tờ Wall Street Journal. Dưới tiêu đề “Sự tự cao của chính phủ”, bà này viết: “Tuần này chúng ta thấy thượng nghị sĩ Barack Obama, một người luôn thận trọng, ba hoa trên tạp chí Time và cho rằng ông ta rất giống Abraham Lincoln, chỉ có điều là xuất sắc hơn”.
Ôi trời! Ngay khi bài báo của bà Noonan xuất hiện, nó đã lan khắp mạng, xuất hiện trên tất cả các trang web của cánh hữu như một bằng chứng cho thấy tôi là kẻ kiêu ngạo, ngu dốt nông cạn (nhìn chung trên các trang web đó chỉ có những câu mà bà Noonan nhặt ra chứ không phải toàn bộ bài viết của tôi).
Theo nghĩa này, câu chuyện gợi ý đến một khía cạnh tinh vi hơn, phá hoại hơn của báo chí hiện đại - làm sao một câu chuyện nào đó, được nhắc đi nhắc lại và lan khắp thế giới mạng với tốc độ ánh sáng, cuối cùng lại có thể trở thành một mẩu thực tế khắc nghiệt, bằng cách nào mà những biếm họa chính trị và những quan niệm truyền thống lại chui được vào đầu óc chúng ta trong khi chúng ta không bao giờ dành thời gian suy nghĩ về nó.
Tôi nhớ lại những gì các đồng nghiệp kỳ cựu đã nói từ trước, rằng mỗi lời phát biểu của tôi đều sẽ được nghiên cứu kỹ, bị cắt nhỏ, diễn giải theo những cách mà tôi không thể kiểm soát nổi. Phe đối lập sẽ lục lọi để tìm ra sai lầm, lỗi ăn nói, sự bỏ sót hay mâu thuẫn để lưu lại và sau đó đưa lên một quảng cáo đả kích nào đó trên tivi. Dĩ nhiên, cỗ máy quan hệ công chúng của các chính trị gia cũng như đảng của họ sẽ giúp chăm chút thêm những câu chuyện này. Chính trị gia ngày nay hiểu điều đó.
Ông ta có thể không nói dối, nhưng ông biết không có gì tốt đẹp dành cho những người nói sự thật, đặc biệt khi sự thật đó là vấn đề phức tạp. Sự thật có thể gây ra hoảng sợ; sự thật có thể bị tấn công; báo chí không đủ kiên nhẫn lọc ra toàn bộ sự thật để công chúng có thể nhận thấy sự khác biệt giữa trung thực và dối trá. Hậu quả tiếp theo là vấn đề thái độ - phải nói sao cho tránh được tranh cãi hoặc có được sự ủng hộ cần thiết từ công chúng, hay phải có một lập trường phù hợp với hình ảnh mà báo chí đã tạo ra cho chính trị gia này cũng như với câu chuyện chính trị nói chung trên các phương tiện truyền thông.
Với sự chính trực, ông ta vẫn có thể muốn nói ra sự thật ông đang chứng kiến. Tôi quan sát thấy có nhiều chính trị gia đã vượt qua được những chướng ngại vật ấy và giữ nguyên được tính chính trực của mình. Đó là những người vẫn nhận được tiền quyên góp cho chiến dịch vận động mà không bị mua chuộc, giành được sự ủng hộ mà không bị những nhóm lợi ích đặc biệt chi phối và quản lý được quan hệ với báo chí mà không đánh mất bản thân.
BARACK OBAMA
NGUYỄN HẰNG dịch
----------------------------------
Ngày 4-1-2005, Obama và một phần ba thượng viện đọc lời tuyên thệ nhậm chức thượng nghị sĩ khóa 109. “Tôi có cảm giác mình như một chàng lính mới”.
Kỳ tới: Chỗ ngồi lịch sử
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét